James Dyson Ödülü’nün Türkiye Ulusal kazananı “ForestGuard 2.0” projesi oldu.
James Dyson Vakfı tarafından her yıl düzenlenen ve sürdürülebilirlik odaklı bir mühendislik yarışması olan James Dyson Ödülü kazananı belli oldu. Bu senenin kazananı; yangınları gerçek zamanlı olarak ultra erken şekilde tespit eden IoT tabanlı, uydu bağlantılı bir sensör sistemi olan “ForestGuard 2.0” projesi oldu. 2023 yılı James Dyson Ödülü’nün Türkiye ayağının ulusal kazananı olarak, 5 bin sterlinle ödüllendirildi.
- Dünya ortalamasına bakıldığında, termal kameralar, kuleler, İHA ve uydular ile yangın tespiti yapıldığında müdahale süresi gecikmiş oluyor. Normal şartlarda ilk 10 dakikada bir kova su ile söndürülebilecek bir yangın, tespit edildiğinde artık tonlarca su ile söndürülemez hale geliyor. Günümüzde yangınların tespit edilme süresiyse 90 dakika kadar sürüyor.
- Ülkeler tarafından tutulmuş istatistikler doğrultusunda son yıllarda hem meydana gelen orman yangını sayısı hem de bu yangınlar sonrasında yanan alan miktarlarında artışlar olduğu görülüyor. Orman yangınları, ormanlardaki ekosistemin zarar görmesinin yanında birçok yerleşim yerini de tehdit ediyor. Dünyadaki orman yangınlarına ilişkin verileri derleyen “Global Forest Watch” adlı internet sitesinin verilerine göre, son 10 yılda dünyada 82 milyon hektar ormanlık alan yanmış durumda.
- Orman Genel Müdürlüğü verilerinden yola çıkarak Türkiye’deki son 10 yılın orman yangını istatistiklerine bakıldığında hem sayıda hem de yanan alanda artış olduğu gözlemleniyor. Dikkat çeken bir başka noktaysa yangın sayısında olağanüstü artışın yaşanmadığı yıllarda dahi yanan alanın çok daha fazla büyüdüğü. 2021’de Ege ve Akdeniz bölgelerinde 28 Temmuz’da başlayan ve yaklaşık iki hafta süren orman yangınlarında 124 bin hektarlık ormanlık alan kül oldu.
James Dyson Ödülü, 2005 yılından bu yana girişimci ruha sahip lisans öğrencilerinin, yeni mühendislik ve tasarım mezunlarının, çevre sorunlarından sağlık uygulamalarının iyileştirilmesine kadar küresel bir sorunun üstesinden gelmesine imkan tanıdı. Gerçek problemlere çözüm bulmaya davet eden James Dyson Ödülü, bugüne kadar 390 icada finansal destek sağladı ve geçmiş uluslararası kazananların yüzde 70’inden fazlası icatlarını ticarileştirdi. James Dyson, çevre ve sağlık sorunlarının üstesinden gelmek için daha fazla ezber bozan fikre ihtiyacı olduğunu söylüyor ve gençlerin fark yaratacak güce sahip olduğunu düşünüyor.
Bu yılın James Dyson Ödülü Türkiye Ulusal Kazananı “ForestGuard 2.0” bir dünya problemini çözmeye odaklanıyor. Sistem, yapay zeka entegreli gaz sınıflandırması ile alev aldığında yetkilileri bilgilendirerek yangın yayılmadan müdahale etmelerini sağlıyor.
ForestGuard, S-Band RF kanalı ile sensör-uydu iletişimini kullanarak ormanlarda bir ağ olarak çalışıyor. Modüller, gaz seviyelerini, sıcaklığı, nemi ve hava basıncını ölçebilen ve ayrıca farklı senaryolar için havayı analiz edebilen hassas, geniş spektrumlu sensörlere sahip.
Özel tasarlanmış kartlar Edge AI (Edge Yapay Zeka) özellikli olup, gereksiz çabaları azaltmak için orman yangını dumanını diğer emisyonlardan ayıran ML algoritmaları kullanıyor. Bu sensör modülleri, ağaçların büyümesine izin vermek için esnek kayışlar aracılığıyla ağaç gövdelerine monte edilebiliyor. Herhangi bir acil durum meydana geldiğinde, sensör modülleri toplanan verileri GeoStationary uydularına iletiyor, onlar da bu verileri Dünya’ya ve sunuculara aktarıyor. Sunucuda bir acil durum doğrulanırsa, yetkilileri ve itfaiyeyi harekete geçmeleri için bilgilendiriyor ve tepki süresini 15 dakikanın altına indirme fırsatı yakalanıyor.
ForestGuard 2.0
ForestGuard 2.0 projesi, 2016 yılında İstanbul Kültür Üniversitesi Mimarlık Bölümü’nden mezun olan, yüksek lisansını ise İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Mimari Tasarım Bilgi İşlem üzerine yapmış ve eş zamanlı olarak İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde Öğretim Görevlisi olarak ders veren Suat Batuhan Esirger tarafından tasarlandı.
James Dyson Ödülü Ulusal Kazananı Suat Batuhan Esirger ödüle dair: “Yarışmayı uluslararası olarak takip ediyorduk ve 2022’de ülkemizde de düzenlenmesine çok sevindik. 2022’de yarışmaya ForestGuard ile katıldık ve Ulusal 2. olduk. Sonrasında değerli jüri üyelerimizin ve de Dyson mühendislerinin yorumları doğrultusunda projemizi geliştirdik ve bu sene birinci olmaya hak kazandık. Bu da James Dyson Ödülü’ne başvurmanın bizi ne kadar geliştirdiğinin bir göstergesi.” dedi. Aynı zamanda Kozalak isimli donanım girişiminin kurucusu olan Esirger sözlerine “James Dyson Ödülü’nden kazandığımız 5 bin sterlinlik ödülü, ürünün ulusal patent başvurusunu almaya, cihazlardaki yapay zeka kullanan algoritmalarının-uydu iletişimlerinin rafine edilmesine ve bu fonu testler ve ArGe faliyetlerine harcamayı planlıyoruz.” şeklinde devam etti.
Dyson jüri temsilci grubunda yer alan Dyson Kıdemli Mekanik Mühendisi Muharrem Aris ise,”Daima daha iyisini arayan ve sürekli bir problemi çözmeye çalışan Dyson mühendisleri olarak, genç mühendis ve tasarımcılardan böylesine önemli projeler görmek dünyanın geleceği adına çok umut verici. James Dyson Ödülü de genç mühendislere icatlarıyla dünyayı daha iyi bir hale getirebilmek için fırsat sunuyor. Ülkemizin dahil olduğu bir yarışmada jüri üyesi olmak benim için çok değerli. Gençleri bilim ve teknoloji dünyasına çekebilmek, onlara sonuna kadar destek vermek de bizlerin öncelikli görevlerinden olmalı. Ulusal birincimizi tebrik ediyorum ve ona global yarışmada başarılar diliyorum” dedi.
Katılımcı ülkelerden seçilen uluslararası kısa liste 18 Ekim’de ve uluslararası kazananlar ise 15 Kasım’da açıklanacak.
Uulusal İkinci
BuddyTalkie
Sorun: Dünyada yapılan kapsamlı okyanus ve sualtı keşifleri, sualtı kablosuz iletişimi (UWC) ile yapılıyor. Mevcut teknoloji, UWC’yi gerçekleştirmek için ultrasonik akustik dalgaları kullanıyor, ancak sualtı gürültü kirliliğine neden olarak deniz yaşamı üzerinde olumsuz etkiler gösteriyor.
Çözüm: BuddyTalkie, derin deniz canlılarından ilham alan deniz dostu bir biyomimetik cihazdır. Bir dalış fenerini tam çift yönlü optik sesli iletişim ile entegre ederek, su altı keşiflerinde büyük kolaylık yaratıyor.
BuddyTalkie, tam çift yönlü iletişim özelliklerine sahip bir sualtı optik sesli iletişim cihazıdır. Akustik veya Radyo dalgaları kullanmak yerine, iletişimi gerçekleştirmek için ışık kullanıyor. Canlıların biyolüminesans özelliklerini taklit eden BuddyTalkie, iletişim için doğal olarak kullanımı güvenli olan Yeşil Işık kullanıyor. Dalgıcın sesini topluyor ve ışığa modüle ediyor, modüle edilmiş bir ışık sistemi biri tarafından alındığında onu demodüle ediyor ve tekrar sese dönüştürüyor. Ayrıca BuddyTalkie sofistike bir dalış fenerine entegre edilerek dalgıçlara su altı keşifleri sırasında daha iyi görünürlük için güvenilir bir ışık kaynağı sağlıyor. İletişim ve aydınlatmanın bu kombinasyonu dalgıçların ekipmanlarını kolaylaştırıyor ve genel dalış deneyimlerini basitleştiriyor.
